Ο ύπνος αποτελεί συχνά "πρόκληση" για αρκετούς ανθρώπους. Το στρές που οφείλεται στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, μπορεί να εμποδίσει τον οργανισμό να χαλαρώσει και να αποκοιμηθεί με φυσικό και εύκολο τρόπο. Έτσι, θα αναλύσουμε τις δράσεις και τα οφέλη της μελατονίνης- η ορμόνη του ύπνου- όπως πολλοί την γνωρίζουν. Μπορεί άραγε να είναι βοηθητική και ευεργετική ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της αυπνίας και του μη ποιοτικού ή μη ξεκούραστου ύπνου;
Μελατονίνη - η ορμόνη του ύπνου: Ορισμός
Η μελατονίνη (Ν-ακετυλο-5-μεθοξυτρυπταμίνη) είναι μια ορμόνη η οποία εκκρίνεται στο αίμα (ενδοκρινής ορμόνη) από τον αδένα που είναι γνωστός ως επίφυση και βρίσκεται στον εγκέφαλο. Μετατρέπεται η τρυπτοφάνη σε σεροτονίνη και στη συνέχεια σε μελατονίνη. Επίσης, βρίσκεται και σε άλλα όργανα, κύτταρα και ιστούς. Ο ρόλος της είναι να καθορίζει τον κύκλο του ύπνου και το πότε κοιμόμαστε και πότε ξυπνάμε. Η συγκέντρωσή της στο αίμα φτάνει στα ψηλότερα της επίπεδα μεταξύ 2 και 4 π.μ. και μειώνεται κατά το δεύτερο μισό της νύχτας. Συνήθως μειώνεται η φυσική παραγωγή μελατονίνης από τον οργανισμό μας όσο μεγαλώνουμε γι' αυτό και προβλήματα αϋπνίας αντιμετωπίζουν κυρίως οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι, δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν συμβαίνει και με νεότερους.
Ποιά είναι τα οφέλη της μελατονίνης;
Όπως προαναφέρθηκε, η μελατονίνη συμβάλλει στην καλύτερη ποιότητα ύπνου, στην αντιμετώπιση της αϋπνίας & την γενικότερη ρύθμιση του ύπνου. Ωστόσο, η μελατονίνη προσφέρει κι άλλα οφέλη, χρήσιμα για τον οργανισμό, καθώς έχει αντιοξειδωτική δράση. Πιο συγκεκριμένα, συμβάλλει στην:
- Μείωση ημερήσιας κόπωσης
- Ρύθμιση του ύπνου τόσο σε χρόνο, ποιότητα και διάρκεια
- Ήρεμη και ευχάριστη διάθεση
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος: Η μελατονίνη μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία των λευκοκυττάρων και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα
- Καταπολέμηση εποχιακής κατάθλιψης
- Πρόληψη της γήρανσης και των νευροεκφυλιστικών παθήσεων
- Καλή υγεία των ματιών, η μελατονίνη είναι ένα ισχυρά αντιοξειδωτικό που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των οφθαλμικών παθήσεων
- Συμβολή στη θεραπεία του έλκους του στομάχου και της καούρας
- Βοήθεια στο jet lag καθώς μειώνει τον χρόνο προσαρμογής
- Αύξηση των επιπέδων της αυξητικής ορμόνης. Η ορμόνη αυτή παράγεται κατά την διάρκεια του ύπνου, οπότε αφού η μελατονίνη ενισχύει την ποιότητα του ύπνου έτσι είναι εφικτό να αυξηθούν και τα επίπεδα αυτά.
Έχει παρενέργειες;
Οι πιο συχνές παρενέργειες των συμπληρωμάτων μελατονίνης είναι πονοκέφαλος, ζάλη, ναυτία και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι σπάνιες παρενέργειες περιλαμβάνουν σύγχυση, κράμπες στο στομάχι, εκνευρισμό ή κατάθλιψη, τρόμο και άγχος. Η μελατονίνη μπορεί να αλληλοεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου των αντικαταθλιπτικών, αντιπηκτικών και των φαρμάκων κατά της αρτηριακής πίεσης. Ενημερώστε άμεσα τον γιατρό σας σε περίπτωση που προκύψει κάποια παρενέργεια.
Ποιά είναι η κατάλληλη δοσολογία; Μπορώ να κάνω καθημερινή χρήση;
Συνήθως οι δόσεις κυμαίνονται μεταξύ 0.3-10 mg την ημέρα, όσον αφορά καταστάσεις του ύπνου. Ο ιδανικός χρόνος για να πάρεις μελατονίνη είναι 30 λεπτά μέχρι και 2 ώρες πριν τον προγραμματισμένο ύπνο μετά το βραδινό γεύμα. Μην το παρακάνεις με τη δοσολογία γιατί ενδεχομένως να έχεις υπνηλία μέσα στην μέρα, να σου δημιουργηθεί πονοκέφαλος και να αισθανθείς ναυτία. Αν παίρνεις για πρώτη φορά είναι πιο ασφαλές να ξεκινήσεις με μικρότερη δόση, και πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σου.
Αναφορικά με την επικινδυνότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση μελατονίνης για μικρό χρονικό διάστημα είναι απολύτως ασφαλής για ενήλικες αλλά και για παιδιά (δίχως άλλα προβλήματα υγείας) και δεν υπάρχει ανησυχία. Όσον αφορά στη χρήση μεγαλύτερης διάρκειας ως ασφαλές διάστημα λήψης μελατονίνης ορίζονται οι 12 μήνες. Ωστόσο, οι έρευνες δεν είναι όσο πολλές και μεγάλες θα μπορούσαν για ασφαλή συμπεράσματα. Όσες έχουν γίνει κάνουν λόγο για ήπιες παρενέργειες σε κάποιους ανθρώπους.
Αποποίηση ευθύνης
Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.
